Toplu fare nasıl çalışır?

Mekanik fare diyede geçen toplu farenin ilk önce iç parçalarına bakalım.

1) Sol tıklama butonu
2) Orta tıklama butonu
3) Sağ tıklama butonu
4) Eski bilgisayarlarda gördüğümüz PS/2 giriş bağlantısı
5) Mouse hareketlerini bilgisayarın anlayacağı dile (1 ve 0'lardan oluşan ikilik sistem) çeviren mikro işlemci
6) X-ekseni. Farenin sağa ve sola hareketinde dönen yer.
7) Y-ekseni. Farenin aşağı ve yukarı hareketinde dönen yer.
8) Farenin topu
9) Yay
10) Kondansatör
11) Dirençler

Bir masada toplu fareyi hareket ettirdiğimizde buna bağlı olarak top döner. Bu sahip olduğu hareketi farenin içinde birbirine dik bir şekilde bulunan eksenlere aktarır. Resimden görüldüğü gibi bunlar 6 ve 7 numaralı çarklardırç
6 numaralı çark x ekseninde (sağa ve sola) hareketi tespit ederken
7 numaralı çark y eksenindeki hareketi tespit eder.

Peki, topun dönmesiyle X ve Y eksenlerdeki çarklarında ona bağlı olarak döndüğünü anladık. Peki, bu çarklar farenin hızını ve konumunu nasıl belirler? İşte asıl olay burada başlıyor.
Resimde gördüğünüz gibi her bir çark deliklerden oluşmaktadır. Bu disklerin her iki tarafında 2'şer adet olmak üzere kızıl ötesi ışın yayan ledler ve bu ledlerin ışığını algılayan sensörler bulunur. 4 adet bulunması dönme yönünün tam olarak algılanmasında kullanılır.

Tekerlek döndükçe, ledlerden gelen ışık hüzmesi bu deliklerin dönme hızına bağlı olarak kesik kesik olur. Fareyi daha hızlı hareket ettirdiğimizde, ışık hüzmesi daha hızlı yanıp sönecektir yani daha fazla kesik kesik gelecek, daha yavaş harekette daha yavaş kesik kesik gelecek, hiç hareket olmazsa kesik hızı sıfır olacaktır.

Bu sayım ve ölçüm işlemi farenin içindeki mikro işlemci(5 numaralı resimde görülen çip) tarafından yorumlanıp ikili sisteme dönüştürüldükten sonra kablo aracılığı ile bilgisayara aktarılır. Bilgisayarınızdaki yazılım bu kodlara göre imleç hareketini gerçekleştirir.

Farelerin tarihini bu linkten.
Optik/lazer farelerin çalışma prensibini bu linkten inceleyebilirsiniz.